Aktualune Nevipya

Civilyuno amalipe mamuy, deputetya ulavde vash importi e purane vrdengo

  • 23/10/2018
  • By Romano Avazo
Share

Parlamentaruni Komisiya vash  ekonomikuno  Kosovako evolviripe, shrdipa nakle kurkoste  inplementingya  yaveripe   ano Proyekrisi vash  vrde,leipe kotor yek yaveripe koleste  o vrde kola  importingyona  shay  te ovelolen  rok (afati)  15 bersha  ji  pe  10 bersha,ayeka sar si  pe  aktualuno Kris,kova khugya ano zoralipe  pe yanuaro akale bersheste.

Isito  yek gendo kota Kosovake deputetya,kova sasavipeya   ka arakhen akava Proyek krisi vash  alosaripe,kote vakerde  kay sito vasno  te gndingyol ano aver  servisi  vash te la decizia ano trin dogripya:koba akava somgodinipe shay te diklargyol ano mashkar,ano sociali e dizutnengo thay olengo siguripe.

Decizia  e Parlamentaruna komisiake, vash importipe e vrdengo  phikoina deputetya  ano guverinipe numay  civilyuno amalipe  reagingya holamo, ,numay  ini  Ministria vash infrastruktura,reprezentya vash Kosova,sar ini mashkarthemutne reprezentya  ani Kosova.

Nataliya Apostolova,sheruni  ano ofisi e Evropaka Uniako ani Kosova,vakergya kay sitoy na calarni  kota komisiaka decisipe  vash Ekonomikuno  Evolviripe feri  so odova diklargyola direktipa  ani  bi shuzhi  phud ani Kosova thay kay sitoy  ano mamuipe  resipa  e  Evropaka  Unia.

“Decisipe e Komisiako  isito mamuy  Kris vash Garavipe  e phudesko kota bishuzhipe thay ano mamuipe e  Rezuluta  pedero Bishuzhi  Phud,inplementimo ano februaro akale bersheste,sar yek kota  may uco prioriteti ano  nacionaluno niveli”vakergya  mashkaro aver ano reagipe Apostolova.

Germaniyako ambasadori ani Kosova,Kristian Heldt  isito kethane akale krititika  thay vakergya:

“Kosovo shay te ovel po shuka e moderyune vrdenca,thay angya somgodinipe  vash  hibrid thay elekrikune  vrdyenge” .

Shefi e parlamentaruna  grupako  kota  Demokrativuni  Kosovaki  Partia(PDK) Memli  Krasnici frdingya akaya kritika.

 

Siyum na calarno kota duy rigune standardya,respektuna  ambasadorko!ruyjinatumen  te vakeren konkretipa kova regulipe  Evropaki Unia yase deciziya  achavla inporti  e bershune( phure) vrdengo  MIAl 10  bersha.

Yaveripe pe kolake dikhyona  sasaviepya  diklarna kay savore  importime vrde,shay  te certifingyon e standardeya”Euro 4”,kova sito pe cekat e regulipa kota EU,reagingya Krasniqi,kote ini vakergya,missal  bare ofisiya kola takyona isito may rizikimo   pedero amaro mashkar se kay isiton vrde,thay  na  si shayaripe kay savore ani Kosova te ovelolen neve vrde.

Numay,Mimoza Kusari Lila,Alternativa vash Kosova  thay  somjeno e Komisiaki  vash evolviripe,vakergya kay inporti e vrdengo bershune (may phure)se 10 bersha anla ji  pe  riziko e dizunen.

“Sasavipeya ini  kay  deputetya kharna ano standard”EURO”amen bayara bishuzi phud thay kobaripe e purane sheyengo (otpad) yase sastren”,vakergya Kusari  thay kay akava  na ka diklargyol pozitivuno vash dizutnengo sastipe  thay vash Kosovaki ekonomia.

“Ano thana kote ovena  pe cekat  vash garavipe e ambiyetesko ,sasavipeya o gendo e vrdengo tiknola.Bicikl,motorya thay aver formake prevozya  isiton phikodende”,vakergya oy.

Kosovako Centro  ani piri analiza  vakerla kay shayutno  inplementipe   e Krisesko ano sombershipe ka mekel  vrdengo importi e standardea “ Euro 3”  kova meklola trin ver may buderi  oksid azot,desh ver po buderi  praho thay 30 prcentya po buderi monoksid karbonat se vrde po phure 10 bersha.

Ex shefi kota Instituti vash avancime  studipya(GAP) Agron Demay pakyala  te insistiringyol  ano yaveripe  e Krisesko pedero importi e vrdengo feri so sar yanuaresta importime isiton pedero ohto mile vrde po hari  se ano yekhuno periodi nakle  bersheste.

“Akava mangla te phenel kay Kompaniye vash homologacia,kola adikerna monopol,thay kola ake inja bersha isiton ano nashalipe kota yek  million eurya,nashalde 40 procentya  kota olengo avipe.

Pe aver rig,Komisia vash bujeti thay financie, angledo nesave dive kota buder avazya frdingya  proyekt krisi  vash inporti e vrdengo po phure se dersh bersha.Som jeno akala komisiako Naser Osmani,  angya deciziya  vash inmporti e vrdengo  pedero dersh bersha  anla  pharipe   ano drom thay logikuno kay Kosova te ovel  deponiya e sastreneski na sito shuka.Somjeno e Komisiaako,Dardan Molicay,pakyala kay akaya idea  na sitoy ano publikuno  interesi,numay” intersi shay te ovelolen  nesave ofisialune yase kota importi”. Sheruno e Komisiako vash bujeti thay financiye,Lumir Abdijiku, vakergya  te sine kay e res te azhutina dizune,odoya ver shay te telara harjipya e importeske, a na  te inportina purane vrde.

Numay,sar   si  pe   deipe kota  Kosovako  centro vash vrde ano februaro pe  akava bersh  ani Kosova isiton transportime 358,855 vrde,pe kolende 80 procentya isiton   vash droma.

Dikhyola kay prosekuno  procenti e vrdengo isito mashkar 14thay 18 bersha.

Avazdeutno  vash Kosovaki  carina Adriaktik Stavileci vakergya  kay pe shrd akale bershesko isito inportimo 8,479  phure thay neve vrde,kova isito po hari  se naklo bersh vash 36%.

Pe akava konteksi Stavileci deklarinla kay kota carinengi taksa  kedingyona 26,3 milionya evrya leipe pe dikhipe naklo bersh  kana isito kedimo sa o sa 32,2 milionya eurya.

Numay,phare thay loke  vrde sasavipeya  importingyona  kota Germaniya,70% ,palo odova Franca,Rumuniya,Yapan,Spaniya,thay  aver thana.

KosovaLive – Violeta Oroshi Berishaj